Verpanding in opkomst door stijgende prijzen, ook middenklasse levert spullen in
Door de torenhoge inflatie en de stijgende energieprijzen verpanden mensen vaker hun gouden sieraden of dure spullen. Het is dit jaar veel drukker bij pandhuizen en goudinkopers, bovendien verschijnen er steeds meer klanten uit de middenklasse aan de balie. “Voor veel mensen is dit een noodgreep”, waarschuwt het Nibud.
Verpanden klinkt misschien als iets van vroeger. Maar het wordt snel drukker bij de ketens die deze dienst aanbieden. De jaarlijkse ‘dip’ in de omzet van pandhuizen aan het begin van de zomer, vanwege de storting van het vakantiegeld, is vrijwel uitgebleven, blijkt uit een rondgang van RTL Nieuws.
Budgetinstituut Nibud waarschuwde al langer dat steeds meer gezinnen, ook met een modaal inkomen, in de knel komen. Aan de balie van de pandhuizen zien ze het nu gebeuren.
Snel geld
De gouden ring van oma inleveren voor een snelle stapel geld, of een nieuwe iPhone als onderpand achterlaten om de hoge energierekening te betalen. Verpanden is het afstaan van bezit in ruil voor een geldbedrag met als mogelijkheid om het een paar weken of maanden later weer terug te kopen. Tegen een rente natuurlijk, van zo’n 4,5 procent per maand. Wie z’n spullen na de afgesproken periode niet komt afbetalen, is ze kwijt.
De verpandingsketen Used Products, met 53 vestigingen marktleider in Nederland, ziet een flinke stijging. De voorraad verpande spullen die de winkels van Used Products gezamenlijk in opslag hebben is de afgelopen zes maanden gegroeid met 34 procent, zegt directeur Berthold Bakker. “Wij zijn de voelsprieten van de samenleving. Dit zijn signalen waarvan wij weten dat ze een voorbode zijn van wat over een halfjaar of een jaar door iedereen herkend gaat worden.”
Trendbreuk
Bij Goudprijs BV, het moederbedrijf achter de tientallen vestigingen van de keten Goudwisselkantoor, zien ze ook een toename in het aantal beleningen. Hier groeide de waarde van de verpande voorraad, zoals juwelen, horloges of goudbaren, sinds januari met 16 procent.
Volgens directeur Johan de Ruiter van Goudprijs BV is die groei opmerkelijk, omdat het aantal verpandingen aan het begin van de zomer in reguliere jaren juist daalt. “Mensen krijgen dan hun vakantiegeld en hebben meestal geen extra geld nodig. Dit jaar was die dip er nauwelijks, dat is echt een trendbreuk.”
Enorme groei
Bij het Pandhuis Den Haag, een gemeentelijke instelling, is dezelfde trend zichtbaar. In augustus was de voorraad beleende spullen met 11 procent gestegen ten opzichte van het begin van dit jaar. Ook hier bleef de rustige periode door de storting van het vakantiegeld dit jaar achterwege.
In de eerste helft van vorig jaar waren er zo’n 8000 klanten die iets beleenden bij het Pandhuis, dit jaar stond de teller na zes maanden op 12.000 mensen. Hoewel die enorme groei deels wordt verklaard door de lockdowns van 2021, ziet manager financiële hulpverlening Jan van der Hulst wel een trendbreuk. In de periode voor corona daalde het aantal verpandingen juist jaar op jaar, nu is er weer een stijging.
“Wat mensen ons vertellen is dat prijzen zijn gestegen, het is lastiger om je rekening bij de kassa te betalen, de energieprijzen zijn omhoog geschoten”, zegt Van der Hulst.
Bij zowel de goudinkopers als de pandhuizen is nog iets opvallends zichtbaar: het type klanten lijkt te veranderen, zegt Berthold Bakker van Used Products. “Niet alleen de van oudsher kwetsbare inkomensgroepen, maar ook de tweeverdieners en zzp’ers zien we steeds vaker aan onze inkoopbalies verschijnen”, zegt hij.
Middenklasse
In 2019 lag de waarde van een gemiddelde transactie bij Used Products op ongeveer 90 euro, nu ligt die op 128 euro. Volgens Bakker is dat een aanwijzing dat de clientèle verandert. “De traditionele doelgroep van pandhuizen had nauwelijks dure spullen, mensen die nu komen hebben dat wel”, zegt Bakker. “Waar we tot een aantal jaar geleden vooral tweedehands smartphones van een paar jaar oud kregen aangeboden zijn de producten die worden aangeboden nu steeds vaker bijna nieuw.”
Zorgelijk
Nibud-directeur Arjan Vliegenthart is niet verbaasd dat pandhuizen het drukker krijgen. Eerder dit jaar waarschuwde zijn instituut dat niet alleen lage inkomensgroepen, maar ook gezinnen met een modaal of hoger inkomen financieel in de knel komen door de gestegen prijzen van boodschappen en energie. Een op de drie gezinnen worstelt momenteel met de uitgaven, zegt hij, niet gek dus dat verpanden in opkomst is.
“Dit is een heel logisch gevolg van dat mensen tekortkomen en daardoor creatief worden in manieren om financiële middelen bij elkaar te verzamelen”, zegt Vliegenthart. “Dit geldt niet alleen voor de reguliere klanten van de verpandingshuizen, die al aan de onderkant zaten, maar ook nieuwe groepen die goed rond konden komen en nu moeten puzzelen.”
Het Nibud keurt verpanden niet af, maar waarschuwt wel voor de rentekosten. “We zien dat mensen pas naar een pandhuis gaan als ze met de rug tegen de muur staan en geen andere opties meer hebben om ergens anders te lenen. Het is ook relatief duur, voor veel mensen is dit een noodgreep.”
Bron: RTLNIEUWS